Voor de oorlog had Hengelo Gld. een kleine bloeiende Joodse gemeenschap. De synagoge stond in het dorpscentrum, in de schaduw van de oude Remigiuskerk. Aan de Kloosterweg lag hun oude Joodse begraafplaats.
Slechts weinige Joden uit Hengelo hebben de oorlog overleefd…
Ooit was in Hengelo Gld. één van de oudste Joodse begraafplaatsen van de Achterhoek te vinden. Op de eerste september van het jaar 1789 wezen de Mark – en Kerkmeesters en de geërfden aan de Joodse gemeente een stukje grond toe om haar doden te begraven.
Ruim anderhalve eeuw lang zouden op deze afgelegen plek aan de Kloosterweg de Hengelose Joden hun gestorvenen begraven.
De grafstenen werden zo geplaatst dat ze als het ware uitzagen naar de opgaande zon. Naar het oosten. Naar Jeruzalem. Want daar zal ooit aan het einde der tijden de Messias komen als stralend middelpunt van het Koninkrijk van God, aldus de gelovige verwachting van het jodendom.
De jongste steen is die van Jaap Meijers uit 1957.
Hij en zijn eerste vrouw Jeanette Spier doken in de oorlog onder. Ze werden beiden verraden. Jaap kon vluchten. Jeanette werd gearresteerd en met enkele anderen overgebracht naar het vliegveld Twente te Enschede waar zij kort daarna werden gefusilleerd en begraven. Dat was op 1 september 1944.
Jeanette is herbegraven op de Joodse begraafplaats van Hengelo Gld. Op haar graf kwam een paaltje te staan.
De aanleg van een waterwingebied vereist in 1965 de ontruiming van de Joodse begraafplaats. De graven worden onder rabbinaal toezicht ontruimd en verplaatst naar de Joodse begraafplaats te Zutphen. Zestien kleine paaltjes en zeventien grafstenen.
Zo ging het allerlaatste verloren dat in Hengelo nog herinnerde aan het leven van een bloeiende dorpskille (Joodse gemeenschap) ergens in het hart van de Achterhoek.
Meer informatie
De Olde Kaste (Historische Vereniging Hengelo Gld): Joodse wandeling
Traces of War: Informatiebord voormalige Joodse begraafplaats